لیلیت تریان؛ مادر مجسمهسازی ایران
مادر مجسمهسازی نوین ایران؛ این لقبی است که به «لیلیت تریان» داده شده است. بانویی ارمنی که ۱۰دی ۱۳۰۹ در تهران به دنیا آمد. پدر و مادرش هر دو به هنر علاقه زیادی داشتند؛ مادرش در فرانسه چند سالی در رشته هنر تحصیل کرده و پدرش کارمند بانک و علاقمند به معماری بود. هرچند مادرش تحصیلش را نیمه کاره رها کرده و بازگشته بود اما لیلیت به واسطه علاقه مادر طراحی و نقاشی را جدی پیگیری کرد و بعد از پایان تحصیلاتش در مدرسه، در کنکور دانشکده هنرهای زیبا شرکت کرد و قبول شد. اما مدتی بعد انصراف داد چون به آن چیزی که دوست داشت نمی‌رسید. ۲۲ ساله بود که به پاریس رفت و در مدرسه بوزار پاریس تحصیلاتش را ادامه داد. در مراحل آمادگی برای آزمون ورودی بوزار به مجسمهسازی علاقمند شد و به طور جدی‌تر مجسمهسازی را دنبال کرد تا اینکه معادل دکتری را از مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس فرانسه گرفت. او در نیمه دوم دهه ۱۳۳۰ به ایران بازگشت و مدتی بعد یکی از نخستین استادان دانشکده هنرهای تزئینی شد. تریان می‌گوید: «پس از بازگشت در اواخر سال ۱۳۳۹ بود که من نمایشگاهی برگزار کردم از مجسمه‌های سنگی، قالب‌گیری‌ها و طراحی‌هایم. همین نمایشگاه سبب شد که هوشنگ کاظمی بیشتر با من آشنا شود. روزی به من گفت که ما می‌خواهیم دانشکده هنرهای تزئینی را تأسیس کنیم و می‌خواهیم که تو هم بیایی و در آنجا مجسمهسازی تدریس کنی.»
تدریس کاری بود که او ۲۳ سال به آن مشغول بود در دانشگاه‌ها و آموزشکده‌های بزرگ ایران و تهران. هنگام تدریس کارهای ماندگاری هم انجام داد مانند تأسیس کارگاه ریخته‌گری در دانشکده هنرهای تزئینی.
لیلیت تریان مجسمه‌های بسیار مشهوری دارد مانند مجسمه یادبود «مسروب ماشتوتس» (مبدع الفبای ارمنی) که در کلیسای ترمانکچاج تهران نصب شد و نیم تنه یپرم خان در صحن کلیسای مریم مقدس تهران. سال ۱۳۸۵ هم از مقام هنری او در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) تجلیل شد. لیلیت تریان اکنون ۸۵ ساله است و جالب است بدانید که او دو سال پیش پنجمین سمپوزیوم مجسمهسازی تهران را افتتاح کرد و دقایقی با ابزارآلات مجسمهسازی روی یک کنده چوبی کار کرد.