تکنیک های نه گفتن

گاهی در روابطمان گرفتار کسانی می‌شویم که برای گرفتن پاسخ مثبت بسیار پافشاری می‌کنند. در چنین شرایطی کم نیاورید؛ حاشیه نروید؛ بهانه‌تراشی هم نکنید؛ تنها همان یک دلیل منطقی‌تان را محکم تکرار کنید و دلایل متعدد هم نیاورید. هیچ دلیلی ندارد که مدام بهانه‌تراشی کنیم یا دروغ بگوییم. بی‌گمان پشت چنین رفتارهایی اعتماد به نفس و مهارت نیست و وجود موانع شناختی سبب چنین واکنش‌هایی می‌شود و مسلماً برای ما مشکل ایجاد خواهد کرد. شخص درخواست‌کننده هم سعی می‌کند به هر شکل مسیر را برای بهانه‌های ما هموار کند تا به درخواستش پاسخ مثبت بدهیم. به این تکنیک، تکنیک صفحه خط‌خورده می‌گویند. چیزی شبیه به خش افتادن‌های سی دی‌های امروزی است. وقتی صفحه‌های گرامافون خط یا خش می‌افتاد، سوزن دستگاه روی آن خط‌خوردگی گیر می‌کرد و فقط همان بخش از موسیقی مدام تکرار می‌شد. این تکنیک به ما می‌گوید در مواقعی که درخواست‌کننده، درخواستی نابجا را با پافشاری بسیار تکرار کرد، شما هم در تکرار دلیل و گفتن «نه» باید پافشاری کنید.

چاشنی همدلی
همدلی در این مهارت یعنی اینکه احساس «مورد توجه واقع شدن»، «درک شدن»، «دیده شدن» را به طرف مقابل بدهیم و بعد وارد رفتار جرأتمندانه شویم و در صورت پافشاری بیش از حد، از تکنیک صفحه خط‌خورده استفاده کنیم و بر «نه انجام نمی‌دهم» اصرار کنیم تا حرفمان به کرسی بنشیند و او ما را رها کند.

آموختن جرأتمندی
گاهی درخواست‌کننده پافشاری‌اش را تا سرحد خشمگین‌شدن ما ادامه می‌دهد؛ اینجاست که باید هیجان خشم را مدیریت کنیم که وارد پروسه پرخاشگری نشویم و از تکنیک جرأتمندی افزایشی استفاده کنیم؛ یعنی پیامد این پافشاری را گوشزد و عصبانیتمان را ابراز کنیم و بگوییم چنانچه این وضعیت ادامه پیدا کند، ناچار به ترک یا قطع ارتباط هستیم و چنین عباراتی را به زبان بیاوریم که «من دلیلم را خدمت شما عرض کردم؛ ولی انگار شما همچنان قصد پافشاری دارید و…»

خلع سلاح
گاهی درخواست یا پیشنهادی بار منفی بسیار بالایی دارد، اینجاست که دیگر نمی‌توانیم همدلی کنیم و باید از تکنیک خلع سلاح استفاده کنیم. این تکنیک در دوره سنی جوانی و نوجوانی بسیار پرکاربرد است. برای مثال ممکن است همکلاسی‌های شما یا دوستانتان به شما پیشنهاد مصرف قرص‌های توهم‌زا و… بدهند و در صورت مخالفت، شما را با القابی تحریک‌کننده مانند عقب‌مانده، بچه ننه و غیره خطاب کنند. در چنین شرایطی اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و با آرامش، پیشنهاددهنده را خلع سلاح کنید. برای مثال اگر به شما گفتند عقب مانده، بگویید: آره من عقب مانده‌ام ولی سیگار نمی‌کشم.

نکته مهم دیگر در رفتار جرأتمندانه، موقعیت‌سنجی است. روشن است که رفتارهای جرأتمندانه ممکن است گاهی به ضرر ما تمام شود و همیشه هم به هدف خود نرسیم. برای مثال ممکن است کارمندی فکر کند که اگر جرأتمندانه با رئیس خود صحبت کند، به هدف می‌رسد ولی در عمل این موضوع نتیجه عکس بدهد؛ پس باید جوانب و پیامدهای یک موضوع را کاملاً سنجید و اگر یک مهارت پاسخگوی شرایط و نیاز ما نیست، از دیگر مهارت‌های ارتباطی یاری بگیریم.

منبع: ایران جوان