عفت تجارتچی نخستین زن خلبان ایرانی
عفت تجارتچی جزو زنانی است که نامشان به عنوان نخستینها در تاریخ ایران ثبت شده است و تجارتچی نخستین زن خلبان ایرانی است. او که متولد ۱۲۹۶ بود به گفته خودش و براساس آنچه در خاطراتش نوشته، از کودکی آرزو داشت خلبان شود و پرواز کند. به همین دلیل و با اینکه پس از گرفتن دیپلم به عنوان مترجم زبان فرانسه در کتابخانه دانشکده پزشکی مشغول به کار شده بود، با دیدن اخبار تأسیس باشگاه خلبانی در سال ۱۳۱۸، تصمیم گرفت آرزویش را عملی کند. عفت تجارتچی در خاطراتش نوشته: «به ساختمان باشگاه در خیابان سعدی رفتم اما عضو آن نشدم. وقتی به خانه آمدم و جریان را به پدرم گفتم او با حیرت گفت چرا برای خلبانی نامنویسی نکردی؟ در جواب گفتم چون هنوز هیچ زنی داوطلب این کار نشدهاست. پدرم در پاسخ گفت: چه اشکالی دارد که تو نخستین زن خلبان ایرانی باشی! برو هرچه زودتر در باشگاه خلبانی ثبتنام کن و من هم پذیرفتم. فردای همانروز به باشگاه خلبانی رفتم و به عنوان نخستین زن داوطلب نامنویسی کردم. در آن زمان ۲۲ یا ۲۳ سال بیشتر نداشتم. وقتی مسئولان باشگاه مرا داوطلب خلبانی دیدند سخت متعجب شدند و تحسینم کردند. جراید وقت هم عمل مرا ستودند و خبر آن را با لحنی غرورآمیز درج کردند.» همین باعث شد زنان دیگری هم در این باشگاه ثبتنام کنند و باشگاه تصمیم گرفت برای این زنان دورههای آموزشی برگزار کند. آنها حتی محبور شدند خودشان لباسهای خلبانی را بدوزند چون لباسها همه مردانه بود.
عفت تجارتچی در سال ۱۳۱۹ نخستین پرواز مستقلش را انجام داد اما وقتی در مرحله پرواز آکروباتی بود، وقایع ۲۰ شهریور اتفاق افتاد و فعالیت باشگاه خلبانی برای مدتی متوقف شد. تجارتچی که ازدواج کرده و به شهر دیگری رفته بود، دیگر پرواز نکرد اما عنوان نخستین خلبان زن ایرانی برای او باقی ماند و مدتی مدیر عامل باشگاه پرواز ایران بود و پسرش سینا فیاض منش را هم برای پرواز تشویق کرد تا جایی که او در رشته مهندسی هواپیما تحصیل کرد. تجارت چی شعر هم مینوشت و در سال ۱۳۳۷ «دیوان برگهای پراکنده» را منتشر کرد و در نهایت در ۸۲ سالگی به فاصله یک روز پس از مرگ همسرش درگذشت و در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.