خانواده زندانیان، محکومان بی گناه

خانواده زندانیان، محکومان بی‌گناهی هستند که مجازات جرم ناکرده را تحمل می‌کنند. پدر یا شوهر مرتکب جرمی شده که طبق قانون باید مجازات شود و هیچ‌کس در این مرحله حرفی ندارد. موضوع از آنجا شروع می‌شود که همسر و فرزندان یا خانواده زندانی به دلایلی از جمله از دست دادن سرپرست و نان‌آور خانواده، تحمل انگ بزهکاری، خلأ عاطفی و سرپرستی، گرفتار نگاه‌های تحقیرآمیز دیگران شده و در بسیاری از موارد مسیر سرنوشت آنها عوض می‌شود. بسیاری از پسران به خاطر کمک به هزینه خانواده از تحصیل باز می‌مانند. دختران با خواستگارهای پشیمان روبه‌رو می‌شوند، در مسیر رفت و آمد به زندان آسیب‌ها و خطرات مختلفی برای این‌گونه افراد اتفاق می‌افتد.

متأسفانه خیرخواهان و نیکوکاران به گناه پدر یا همسر در بسیاری از موارد از کمک به این‌گونه خانواده‌ها خودداری می‌کنند و بعضی از سازمان‌های حمایتی نیز کمکی ناچیز به آنها می‌کنند که حتی پول آب و برق آنها را نیز پاسخگو نیستند. مددکاری خانواده‌ها، شناسایی آنها و تشکیل پرونده رفتاری برای فرزندان که در غیبت پدر و سرپرست دچار مشکلات مختلف روحی و روانی از جمله خلأ عاطفی می‌شوند و تازه بعد از بازگشت پدر و شوهر بعد از سال‌ها هیچ‌کدام از اعضای خانواده نمی‌توانند با وی ارتباط مطلوب برقرار کنند، گاهی اوقات خانواده زندانیان به خاطر غیبت طولانی پراکنده شده، همسر طلاق می‌گیرد و فرزندان به امان خدا رها می‌شوند و در بسیاری از این موارد بزهکاران جدیدی به چرخه بزهکاری اضافه می‌شوند. نظارت بر خانواده‌های زندانیان، کمک‌های فرهنگی و مشاوره‌ای به آنها، حمایت‌های مالی به صورت وام یا بلاعوض تأمین مسکن، نظارت و تسهیلات فرزندان، تعیین مجازات‌های جایگزین یا مرخصی‌های لازم برای زندانیان برای سرکشی به خانواده و رفع نیاز همسران و فرزندان، اشتغالزایی برای زندانیان به شکلی که با کار و حرفه کسب درآمد کرده و بخشی از هزینه‌های خانواده‌ها را تأمین کنند. تقویت و حمایت از بنگاه صنایع زندانیان برای ایجاد مراکز تولیدی در زندان‌ها و بهره‌وری از نیروی کار قابل توجه زندانیان اقداماتی هستند که می‌توانند به خانواده‌های زندانیان کمک کنند. تقویت فرهنگی این دیدگاه که هیچ فرزندی را نباید به جرم پدر یا شوهر مجازات کرد. روش دیگری که می‌تواند زندگی آبرومندی برای فرزندان و اعضای خانواده زندانیان فراهم کند ایجاد صندوق حمایت از خانواده‌های زندانیان در مساجد توسط افراد نیکوکار و کمک‌های نامحسوس به خانواده‌ها برای جلوگیری از خدشه‌دار شدن غرور و عزت نفس فرزندان و همسران زندانیان.

مجید ابهری؛ رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی