۱۳ درس طلایی برای کسب وکار اینترنتی
«رئیس خود بودن»، «ساعات کاری دلخواه داشتن» و انگیزه‌هایی از این دست، علاوه‌بر اجبارهای ناخواسته نظیر «ورشکسته شدن کارفرما»، «نیافتن شغل مناسب» و… افراد بسیاری را به سوی خوداشتغالی (self employment) و کارآفرینی سوق می‌دهد. از میان راه‌ها و گزینه‌های مختلف برای کسب درآمد، کسب‌وکار اینترنتی بیش از پیش توجه اقشار مختلف اجتماعی را به خود جلب کرده است. با رشد روزافزون تعداد کاربران اینترنتی در سراسر دنیا، بستر مناسب برای یافتن مخاطبان، حامیان مالی و شرکای بیشتر، به سرعت مهیا می‌شود. اگر شما نیز کسب‌وکار اینترنتی خود را آغاز کرده‌اید، یا در حال آغاز آن هستید یا آن را در برنامه آینده خود قرار داده‌اید، این مقاله راهنمایی است که قطعا به آن نیاز خواهید داشت.
۱- هدف چیست؟
حتما تا به حال در وب‌سایت شرکت‌های بزرگ، نوشته‌ای تحت‌عنوان بیانیه ماموریت (mission statement) دیده‌اید. در این بیانیه اهداف اصلی سازمان نوشته شده است. این بیانیه‌ها معمولا طولانی و خسته‌کننده هستند و کسی هم به آنها توجه نمی‌کند. لازم نیست که شما نیز ماموریت خود را مانند آنها توصیف کنید. کافی است که در یک یا دو جمله بنویسید، چه کاری انجام می‌دهید و به چه چیزی قرار است دست بیابید.
هسته اصلی تمرکز خود را در آن بنویسید و آن را پیش خود نگه دارید. قرار نیست این بیانیه را در اختیار دیگران قرار دهید، پس برای شما جنبه تبلیغاتی ندارد. هدف این است که این بیانیه شما را در مسیر صحیح حفظ کند. برای مثال، اگر کسی به شما پیشنهاد شراکت داد، نگاهی به این بیانیه بیندازید تا بدانید آیا کاری که به آن دعوت شده‌اید، در راستای اهداف اصلی شماست یا خیر.
۲- از نقاط قوت خود درس بگیرید
اگر ایراداتی در کار خود می‌بینید و نمی‌توانید آنها را برطرف کنید، کافی است به نقاط قوت خود نگاه کنید. سعی کنید عواملی را که باعث شده در برخی زمینه‌ها قوی‌تر باشید، درک کنید. شاید تمرکز روی همان عوامل نقاط ضعف را نیز به نقاط قوت تبدیل کند.
برای مثال اگر خوب انشا می‌نویسید اما دستپخت خوبی ندارید، باید عوامل مهارت در نوشتن انشا را بیابید. تمرین کردن، داشتن معلم خوب و… ممکن است برخی از این عوامل باشند که استفاده از آنها در آشپزی نیز به شما کمک خواهد کرد.
۳- از کجا شروع کنیم؟
اگر تمام روز را کار کنید، بدون اینکه کارها را اولویت‌بندی کرده باشید، به راحتی گرفتار آنهایی خواهید شد که به رشد کسب‌وکارتان کمکی نمی‌کنند، یا حداقل به اندازه برخی دیگر موثر نیستند. به محض اینکه کسب‌وکار جدید را آغاز کردید، مهم‌ترین وظایف و کارهایی را که در پیشبرد آن موثر هستند، تعریف کرده و به آنها اولویت اول را در کارهای روزانه بدهید.
به‌عنوان مثال، اگر وبلاگ‌نویس حرفه‌ای هستید، مهم‌ترین کارهای شما در طول روز عبارتند از:
نوشتن یک پست جدید
تحقیق در زمینه تخصصی وبلاگ
ساخت و زیباسازی وبلاگ
بازاریابی و تبلیغ برای وبلاگ
اگر وقت خود را بیشتر به کارهای دیگری به غیر از موارد فوق اختصاص دهید، از زمان خود تا آنجا که ممکن بوده، موثر و مفید استفاده نکرده‌اید. ممکن است در ابتدای کار، اجرای این برنامه مشکل باشد، اما هر چه بیشتر این رویه را دنبال کنید، تلاش برای کسب‌وکار برایتان طبیعی‌تر و دلپذیرتر می‌شود.
۴- همین الان شروع کنید
برای نویسندگان بسیار پیش می‌آید که حوصله نوشتن نداشته باشند. هر گاه شما نیز حوصله نوشتن نداشتید، به خود بگویید الان ۳۰۰ کلمه می‌نویسم و باقی آن را روز دیگری خواهم نوشت. اتفاقی که به احتمال زیاد رخ خواهد داد این است که بعد از نوشتن ۳۰۰ کلمه، چنان غرق افکار خود می‌شوید که مقاله‌ای با چند هزار کلمه را به پایان خواهید برد.
هر زمانی که کار بزرگی در پیش دارید، به خود بگویید که الان کمی از آن را انجام می‌دهم تا بعدا آن را تکمیل کنم. به احتمال زیاد همین تلاش کوچک، انرژی زیاد را آزاد می‌کند و باعث اتمام کار می‌شود. حتی اگر کار را نیمه‌تمام رها کنید، به هر حال قسمتی از کل کار انجام شده است.
۵- ساعات اداری برای خود تعیین کنید
شاید عجیب به نظر برسد که بعد از همه تلاش‌ها برای مستقل شدن و داشتن ساعات کاری دلخواه، باز هم برای خود ساعات اداری تعیین کنید. ما هم در اینجا ساعات اداری ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر را توصیه نمی‌کنیم. فقط توصیه می‌کنیم که طبق برنامه معینی کار کنید. دلیل این امر، عمدتا به عوارض کار کردن در منزل برمی‌گردد. فرد وبلاگ‌نویسی که در منزل کار می‌کند، نمی‌تواند مانند افراد معمولی در منزل استراحت کند. مثلا ممکن است حین غذا خوردن نیز ایمیل‌های جدید را بخواند. با ادامه این روند، بعد از مدتی زندگی معمولی مختل می‌شود.
اگر قصد دارید روزانه تنها چند ساعت کار کنید، این عارضه جدی نخواهد بود. اما اگر قرار است به‌طور تمام‌وقت کار کنید، بهتر است در چارچوب یک برنامه کار کنید و در خارج از ساعات کاری، به استراحت و امور شخصی بپردازید.
۶- پول خود را هدر ندهید
برای بسیاری نه کسب درآمد، بلکه حفظ آن یک مشکل محسوب می‌شود. وقتی کسب‌وکاری را آغاز می‌کنید، مرتبا فکر می‌کنید که برای پیشرفت کار باید وسایل زیادی تهیه کنید. برای وبلاگ‌نویسی، خرید یک لپ‌تاپ جدید و گران، ضروری به نظر می‌رسد. واقعیت این است که با یک لپ‌تاپ قدیمی نیز می‌توان کار کرد. همین که بتوانید مطالب مورد نظر را تایپ کنید، کافی است. بقیه قابلیت‌های لپ‌تاپ، کمک چندانی به کار شما نخواهند کرد. به علاوه، برای بسیاری از مشکلات لپ‌تاپ‌های قدیمی، راه‌حل‌هایی در اینترنت یافت می‌شود. پس قبل از تهیه هرگونه سخت‌افزار، نرم‌افزار یا کتاب، از خود بپرسید که آیا بدون آن هم می‌توانید کار کنید؟
پول‌هایی که در ابتدای راه خود پس‌انداز می‌کنید، امکان توسعه سریع‌تر را مهیا می‌کند. همچنین، پس‌انداز کردن صرفه‌جویی را در ذهن شما نهادینه می‌کند. این صرفه‌جویی در تمام طول زندگی و کسب‌وکار برای شما مفید خواهد بود.
۷- اجتماعی باشید
حداقل مزیت «رئیس خود بودن»، این است که هر مدت بخواهید، می‌توانید همراه خانواده و دوستان خود باشید، هرگاه که مسافرتی پیش آمد، لازم نیست از کسی اجازه مرخصی بگیرید… اما ممکن است دیگران فراموش کنند که شما هم باید کار کنید. اینکه همیشه در منزل باشید، به این معنی نیست که همیشه برای گپ دوستانه یا میهمانی فرصت دارید. گاهی هم مجبورید کار را در اولویت قرار دهید. فهماندن این مساله به دیگران آسان نیست، اما مجبورید که این کار را انجام دهید. همه باید درک کنند که شما نیز برنامه کاری دارید و در کارتان جدی هستید. در غیر این صورت، هر شخصی هر زمان از روز که بخواهد، برای نوشیدن چای و همنشینی به سراغ شما خواهد آمد و شما را از کار اصلی‌تان باز خواهد داشت.
۸- خودتان باشید
خیلی از افراد وقتی برای ارائه خدمات خود، یک وب‌سایت تاسیس می‌کنند، خود را با عنوان «تیم ما» یا «شرکت ما» معرفی می‌کنند. در حالی که منظور از تیم ما و شرکت ما، تنها یک نفر است. به هیچ‌وجه لازم نیست که خود را اینچنین معرفی کنید. وانمود نکنید که شما فرد پشت پرده یک شرکت بزرگ هستید و تنها در موقع عقد قرارداد ظاهر می‌شوید. بدانید که درنهایت، این آدم‌ها هستند که با هم معامله می‌کنند. پس بهتر است هر چه زودتر این واقعیت را درک کنید و بدون رودربایستی با مشتریان خود روبه‌رو شوید تا آنها هم به شما اعتماد کنند. ضمنا بزرگ جلوه دادن کسب‌وکارتان، ممکن است باعث شود مشتریان کوچک‌تر با شما تماس نگیرند، چون از مواجهه با یک شرکت بزرگ و شرایط کاری سخت می‌ترسند. بهتر است حقیقت را بگویید و دوستانه با مشتریان خود برخورد کنید.
۹- بازاریابی کنید
امروزه نمی‌توان در فرآیند تولید، کار طراحان، مهندسان و بازاریابان را مجزا از هم در نظر گرفت. در این دوره اضافه تولید (overload) کالا و اطلاعات، هر آنچه را انجام می‌دهید، مرتبط با بازاریابی بدانید. بازاریابی کلید بقای کسب‌وکارتان است.
وقتی یک وبلاگ‌نویس در دیگر وبلاگ‌ها نظر یا یک مقاله جدید می‌نویسد، به ایمیل‌هایش پاسخ می‌دهد، برای تبلیغ در دیگر سایت‌ها پول می‌پردازد و… درواقع جزئی از فرآیند بازاریابی را انجام داده است. پس علاوه‌بر اینکه به درس‌های قدیمی بازاریابی توجه می‌کنید، باید تمام فعالیت‌هایتان حساب شده و در راستای راهبرد بازاریابی‌تان باشد. اگر به بازاریابی صحیح توجه نکنید، ممکن است محصولی تولید کنید که کسی نمی‌خواهد یا دقیقا چیزی نباشد که مشتریان می‌خواهند.
۱۰- کدام بازار را انتخاب کنید؟
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای کسب درآمد، این است که مشکلات مردم را حل کنیم. در دنیای وب، سایت‌های فراوانی یافت می‌شوند که به خوانندگان آموزش می‌دهند چگونه بر استرس غلبه کنند، چگونه درآمد پیدا کنند، و… اگر چه به نظر می‌رسد که بازار این‌گونه سایت‌ها اشباع شده باشد، ظهور همه روزه نمونه‌های بسیار موفق به ما نشان می‌دهد که همیشه می‌توان موضوع بکری را یافت و برای آن یک سایت جدید تاسیس کرد. برای شروع، سعی کنید برای مشکلات خودتان راه‌حلی پیدا کنید. شاید همین مشکل شما، ذهن میلیون‌ها نفر دیگر را نیز مشغول کرده باشد. نرم‌افزار کوچکی که امروز به آن احتیاج دارید و خودتان آن را تولید می‌کنید، ممکن است مورد احتیاج بسیاری افراد دیگر نیز باشد. ممکن است در هر پروژه جدید با مشکلات جدیدی روبه‌رو شوید، پس آنها را شناسایی کنید و روی راه‌حل‌ها متمرکز شوید. احتمالا این راه‌حل‌ها برای بسیاری دیگر نیز مفید خواهند بود.
۱۱- مشتری بازار خودتان باشیم
برای شناخت دقیق نیازهای مشتریان، عضو بازاری شوید که محصولات شما به آن عرضه می‌شود. اگر در این بازار فعال شوید (وبلاگ‌های این حوزه را بخوانید و…)، نکات ارزشمندی از مشتریان خود درباره خودشان خواهید آموخت:
چه انتظاراتی از یک محصول دارند؟
از چه چیزی در دیگر محصولات ناراضی هستند؟
انتظار دارند به‌عنوان مشتری، چگونه با آنها رفتار شود؟
چه چیزی آنها را به خرید یک محصول ترغیب می‌کند؟
البته، گاهی نیز مجبورید که قبل از همه این کارها، محصول‌تان را روانه بازار کنید. به هر حال راهبرد فوق به‌شدت از میزان تخمین‌های اشتباه درباره رفتار مشتریان و هزینه‌های بازاریابی می‌کاهد.
۱۲- هر چه زودتر کار را انجام دهید بهتر است
اینکه برای پروژه‌های خود مهلت تحویل تعیین کنید، به شما انگیزه می‌دهد تا سریع‌تر کار را انجام دهید و محصول نهایی را آماده کنید. البته به این معنی نیست که آن را نیمه‌تمام به بازار بفرستید، بدون اینکه حتی خودتان از آن راضی باشید. باید وقتی آن را منتشر کنید که به نظر خودتان عالی است. اما اجازه دهید سوالات و بازخوردهای مشتریان، آن را شکل داده و تکمیل کند تا در نگاه هر دو طرف، محصولی عالی باشد. عرضه به موقع محصولی که ۹۰ درصد تکمیل شده، بهتر از عرضه نکردن محصولی است هیچ عیب و نقصی ندارد.
۱۳- هر کاری که دل‌تان می‌خواهد انجام دهید
هدف این مقاله ارائه راهنمایی‌هایی برای خوداشتغالی اینترنتی است، نه یک دستورالعمل که باید آن را مو به مو اجرا کرد. فلسفه «رئیس خود بودن» این است که خودتان تصمیم بگیرید چه کاری انجام دهید و چه کاری انجام ندهید. پس در مورد راهنمایی‌های بالا نیز تصمیم‌گیری با شماست.
معمولا وقتی که شخص دیگری به شما دستور انجام کاری را بدهد، لذت انجام آن کار کمتر می‌شود. گاهی نیز به کلی انگیزه انجام کار را از بین می‌برد. اگر هدایت زندگی را خودتان به دست بگیرید، خیلی بیشتر می‌توانید از آن لذت ببرید و در کارتان پیشرفت کنید. پس به جای اینکه از راهنمایی‌های فوق به‌عنوان قوانین تبعیت کنید، آنها را گام‌هایی بدانید که می‌توانید به انتخاب و تفسیر خود از آنها پیروی کنید یا نکنید. شما رئیس خود هستید، پس تصمیم با شماست!
نظرات بسته شده است.