علائم رفلاکس معده در کودک و راه های درمان آن

از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی در کودکان می‌توان به رفلاکس معده به مری اشاره کرد که در همه سنین دیده می‌شود. رفلاکس به بیان ساده یعنی بازگشت اسید و محتویات معده به سمت مری؛ غذایی که خورده می شود، پس از عبور از لوله گوارشی مری، وارد معده می شود و در انتهای مری در اثر انقباض عضلانی، دریچه ای آناتومیک بوجود می آید که مانع از برگشت آن به سمت بالا می شود. اگر این دریچه بخوبی عمل نکند یا موقعیت آن جابه جا شود، اسید معده و غذا بالا آمده و عوارضی را پدید می آورد.

رفلاکس شیرخوارگی
رفلاکس شیرخوارگی نوعی از رفلاکس است که به صورت فیزیولوژیک و طبیعی در شیرخواران زیر دو سال مشاهده می شود، از ماه های اول تولد شروع می شود، در چهار ماهگی به اوج می رسد و بیشتر تا پایان یک سالگی بهبود می یابد. گاهی علت ارثی و ژنتیکی دارد و در کل خیلی نگران کننده نیست.

علائم رفلاکس چیست؟
کودکتان بعد از هر بار شیرخوردن ممکن است مقدار کمی شیر را بالا بیاورد یا دچار سکسکه شود. از دیگر علائم رفلاکس در نوزادان می توان به سرفه، کاهش وزن، بی‌اشتهایی، اختلالات تنفسی، ترشح بیش از حد بزاق دهان، تحریک پذیری و گریه غیرعادی، درد سینه و ورم گلو اشاره کرد.

وی ممکن است دچار سرفه پس از بالا آوردن شیر شود و احتمالا علت این است که شیر در حال پس زدن از معده، اشتباهاً وارد مجاری هوایی وی شده است.
عارضه بازگشت اسید معده باعث به وجود آمدن ناراحتی های تنفسی نیز می شود، نظیر سینه پهلو، تنگی نفس، زخم دیواره مری و سوء تغذیه.
بالا آوردن شیر در نوزادان طبیعی است و تا زمانی که کودک از سایر جنبه ها مشکلی نداشته باشد، جای هیچ گونه نگرانی نیست. فقط لازم است یک تکه پارچه یا دستمال در دسترس داشته باشید. هم بچه هایی که شیر خشک می خورند و هم آنها که از شیر مادر تغذیه می کنند ممکن است به چنین وضعیتی مبتلا شوند.

درمان
اساس درمان رفلاکس، اقدامات حمایتی و اصلاح روش تغذیه است که با کاهش حجم شیر و از طرف دیگر با افزایش نوبت های شیردهی و غلیظ تر کردن شیر یا غذای شیرخوار امکان پذیر است.

اضافه کردن یک قاشق سرلاک برنج به هر پیمانه شیر می تواند موجب تغلیظ شیر و کاهش رفلاکس شود.

در نوزادانی که به این عارضه مبتلا هستند بهتر است تعداد وعده‌ها بیشتر شود و در هر وعده کودک شیر کمتری بخورد.

این کار مانع از پر شدن کامل معده می‌شود و احتمال این که به دلیل نقص در عملکرد دریچه بین مری و معده، بخشی از شیری که نوزاد خورده است از معده وارد مری می‌شود به مراتب کمتر خواهد بود.

در اغلب موارد این عارضه نیازمند اقدامات یا درمان‌های جدی نیست و اگر وضعیت نوزاد از نظر وزن‌گیری مناسب باشد به این معنی است که این وضعیت با رشد کودک بهبود خواهد یافت.

گاهی قبل از دارو درمانی، یک دوره آزمایشی شیرخشک کم آلرژی توصیه می شود تا بتوان حساسیت به پروتئین شیر را از رفلاکس تشخیص داد.

در سنین بالاتر، توصیه به مصرف نکردن نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه، آبمیوه ها، قهوه و چای و همچنین حذف شکلات، نعناع و گوجه از رژیم غذایی می تواند در کاهش رفلاکس موثر باشد.

درباره افراد چاق باید گفت که کاهش وزن در بهبود بیماری آنها نقش دارد.

معمولا وضعیت نشسته، خوابیده به پهلو یا وضعیت خوابیده به پشت رفلاکس را در شیرخواران تشدید می کند، ولی در وضعیت خوابیده به شکم، رفلاکس کمتر مشاهده می شود.
در نوزادانی که به پشت می‌خوابند این عارضه تشدید می‌شود، چراکه این وضعیت به دریچه مری فشار آورده و در نتیجه موجب برگشت اسید معده می‌شود.

اگرچه رفلاکس یک بیماری است که در وضعیت شدید نیازمند مراقبت و درمان‌های پزشکی است، اما با گذشت زمان و تغییر در شیوه تغذیه و رشد کودک این وضعیت از بین می‌رود.