نکاتی درباره شکستن قولنج

قولنج اصطلاحی است که در مورد دردهای مبهم در نواحی مختلف بدن به کار می‌رود. در گذشته برای درد احشای داخل شکم نظیر کلیه نیز اصطلاحاتی مثل قولنج کلیوی به کار می‌رفته‌اند، چنان که در لغت‌نامه دهخدا نیز اصطلاح قولنج به صورت «دردی که غفلتاً در ناحیهٔ شکم خصوصاً نواحی مجاور به قسمتهای مختلف قولونها حاصل شود» توضیح داده شده‌است . امروزه اصطلاح قولنج بیشتر برای دردهای مرتبط با عضلات و مفاصل به کار می‌رود . اصطلاح قولنج شکستن هم به معنی وارد کردن فشار به مفاصل به شکلی است که باعث آزاد شدن صدایی کوتاه و خشک از آن‌ها شود. این کار معمولاً در مورد مفاصل انگشتان انجام می‌شود، اگر چه برخی قولنج مفاصل بین مهره‌های گردن یا پشت یا مفاصل بزرگ‌تر مثل زانو را نیز می‌توانند بشکنند.

شکستن قولنج یعنی شکستن مفصل
علت قولنج کردن مفاصل، ایجاد حباب های گاز CO2 است که موجب افزایش حجم داخل مفصل و شکلی از احساس تنگی در آن می شود و فرد برای خلاص شدن از این درگیری مجبور است مفصل را در دامنه انتهایی خود قرار دهد تا حباب به وجود آمده، ترکیده و حجم مفصل به حالت عادی و طبیعی خود برگردد. مهم ترین عارضه این کار تضعیف مکرر عضلات حمایت کننده مفاصل است، چرا که اختلال در سیستم هوشمند حمایتی مفاصل، اشکال در ارسال پیام ها و پاسخ ندادن به موقع و قوی عضلات را در بردارد و مفاصل مربوطه را دو چندان در معرض صدمه قرار می دهد. از جمله دیگر مضرات این کار، آن است که چون فرد مجبور است مفصل را برای ترکیدن حباب گاز در دامنه انتهایی خود قرار دهد، فشار زیادی به تمام بافت های اطراف مفصل از جمله عضلات، رباط ها و کپسول مفصلی وارد می کند. عناصر غیرفعال اطراف مفصل که در طول بلند خود قرار می گیرند به مرور افزایش طول می دهند و امکان انجام حرکات دقیق را از فرد سلب می کنند. با این کار در سن بالا منتظر آرتروز و لرزش دست و پا باشید. احتمال لرزش در سنین بالاتر به علت اختلال در ارتباط گیرنده ها و عضلات، کاهش تمرکز و کنترل حرکت دقیق و کاهش ثبات مفصلی نیز وجود خواهد داشت. در این زمینه بروز آرتروز با کاهش فشار عضلانی حتمی است. پس از تکرار این حرکات و شروع صدمه به غضروف مفصل، تعویض مفصل هم شما را یاری نمی کند. بهتر است به این مفاصل مصنوعی هم دل نبندید که آن ها هم جسمی بی شعور و خارج از اراده و کنترل مغز و مفاصل هستند و دیری نمی پاید که از دست می روند.

با قولنج خود چه کنیم؟
همان‌طور که طیف گسترده‌ای از علل باعث ایجاد قولنج می‌شوند،درمان و پیشگیری از آن هم راه‌های گوناگونی دارد.اگر گرفتگی،درد و محدویت حرکت شما ناشی از اسپاسم و کرامپ عضلانی باشد،باید به شناخت علت و درمان آن پرداخت.برای مثال برخی دارو های پایین ‌آورنده کلسترول خون،داروهای پر فشاری خون و داروهای ضد آلزایمر و پارکینسون می‌توانند موجب گرفتگی‌ های عضلانی شوند.اگر داروی خاصی را به‌ طور مرتب مصرف می‌کنید و دچار گرفتگی‌ عضلانی شده‌اید،شاید عاقلانه‌ترین کار ممکن مراجعه به پزشک‌تان باشد.در هر حال فارغ از دلایل زمینه‌ای مهم،اغلب گرفتگی‌های عضلانی با انجام مانورها و حرکات کششی برطرف می‌شوند و نیازی به مصرف دارو نیست.

اگر به ‌طور مکرر دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید و پس از بررسی ‌های لازم علت خطرناکی یافت نشده است،می‌توانید با مشاوره با یک کارشناس فیزیوتراپی نرمش‌ها و حرکت‌های کششی مفید را یاد بگیرید.بهتر آن است که این مانورها را هنگامی که دچار مشکل نیستید،تمرین کنید و در موقع گرفتگی عضلانی تازه به فکر یاد گرفتن و امتحان کردن آنها نیفتید‍!اگر پس از انجام حرکات ورزش سنگین و طولانی ‌مدت دچار گرفتگی عضلانی شده‌اید،محتمل ‌ترین علت به هم ریختن تنظیم آب و الکترولیت ‌های بدن شماست.بهتر است فورا مایعات و املاح بدن خود را با نوشیدنی ‌های مفید جایگزین نمایید و در نوبت ‌های بعدی پیش از شروع فعالیت ورزشی نیز به میزان کافی مایعات استفاده کنید.همچنین ماساژ ناحیه‌ای که دچار اسپاسم شده است یا گذاشتن کیسه یخ نیز می‌تواند موثر باشد.استفاده از داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده‌های موضعی عضلانی معمولا آخرین اقدامی است که می‌توان در خانه انجام داد.هر چند که بهتر آن است لااقل برای اولین بار به وسیله پزشک توصیه شده باشند.به هر ترتیب استفاده از پمادهای سالسیلات و پیروکسیکام می‌توانند در این شرایط موثر واقع شوند اما اگر قولنج شما به علت تشکیل همان حباب‌های عجیب هم باشد،راه درمان و پیشگیری مسابقه برای شکستن قولنج نیست.بهترین کار این است که با تنظیم یک برنامه منظم ورزش‌های کششی تدریجا قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات و مفاصل بدن خود را بالا ببرید و حداکثر دامنه حرکت آنها را افزایش دهید.