غریزه جنسی کودکانمان را جدی بگیریم
غریزه جنسی نیرویی است مرموز و پیچیده که از آغاز زندگی و به همراه تولّد در کودکان وجود دارد. اصل آن در نهاد کودک غایب و پنهان نیست ولی به علت عدم رشد و هم به علت منعها و شرمها ظهور و بروزی ندارد مگر در آنها که ابتلای آنی داشته و یا در معرض بدآموزیهایی قرار گرفته باشند. وجود آن در کودکان امری مسلم ولی در او مخفی و پنهان است. شرایط و عواملی دست به دست هم میدهند که بر اثر آن کودک موفق به کشف غریزه در خود میشود. این امر در مواردی حتی زودتر از سنین ۳ سالگی هم ممکن است رخ بدهد. البته این نکته قابل ذکر است که نفس کشف و بیداری غریزه در کودک موجب وحشت و خطری نیست. خطر هنگامی است که این کشف او را به لغزش و انحراف کشاند و یا در مسیر غلط قرار گیرد. اما در مورد علل و انگیزههای کشف موارد بسیاری را میتوان ذکر کرد که اهم آنها به این ترتیب میباشد.
۱ـ لمسها و تماسها: لمس و تماس کودک با اشیاء طفل را خیلی زود متوجه این مساله میسازد که تماسها و لمسها برای او لذت بخشند، تکرار این امر در او زمینه را برای تداوم و تکرار عمل فراهم میآورد که این در عین کشف سبب انحراف و لغزش هم خواهد شد. آنها با عمل کشیدن و تماس خود بر اشیاء خیلی زود درمییابند که در قسمتی از بدن منبع لذاتی وجود دارند و تکرار آن برایشان خوشایند است. گاهی هم وجود بیماری انگلی در کودکان سبب میشود که خارش در بدن آنها ایجاد کند و او احساس میکند که خاراندن لذتبخش است. زمانی طولانی ماندن او در دستشویی و نگهداری ادرار و مدفوع ایجاد نوعی سنگینی و خارش میکند.
۲ـ دیدنها و شنیدنها: دیگر عامل مسأله دیدن صحنهها و روابط و شنیدن مباحث مربوط به آن میباشد. در مواردی که کودکان شاهد صحنههایی از روابط بیبند و بار والدین خود باشند. این امر سبب جستجوها و تحریکها میشود که صورت تقلیدی آن ممکن است منجر به انحراف گردد. داستانها و قصههایی که کودکان در این رابطه میشنوند به هنگامی که با مسائل دیگر تلفیق شوند همان انعکاسها را پدید میآورد کودک معنی و مفهوم ازدواج را از حدود ۶ سالگی درمییابد و از مفهوم حاملگی و زایمان در همین سنین سردرمیآورد. از حدود ۹ سالگی کودکان درباره امور جنسی با دوستان خویش کم و بیش صحبت میکنند وبه شنیدن جزئیات مربوط به حیات ویژه زن و مرد، علاقه نشان میدهند و بعدها دورنمائی از آن را در ذهن میپرورانند که خود مایه کشف این مسائل میشود.
۳ـ کنجکاویها: کودک موجودی هشیار و کنجکاو است و این کنجکاوی در سنین خردسالی در او فوقالعاده زیاد است. میخواهد از اسرار امور آگاه شود و مسائل نامعلوم را بشناسد. پرسشهای کودکان، گوش فرادادن به اظهارنظرها در زمینههای مختلف نشاندهنده این کنجکاوی است. آنها درباره خود و بدن خود سؤالاتی را کنجکاوانه مطرح میکنند و جواب میخواهند در مورد ریشه کنجکاویها دانشمندان عقیده دارند که خطری وجود ندارد و از هر حیث طبیعی است. ولی در تربیت این نکته مهم است که کنجکاویها باید جهت یافته باشند و یا به سوی مقصد مورد نظری راه پیدا نمایند و به سویی حرکت کنند که موجب رشد گردد، نه سبب لغزش و انحرافی.
۴ـ آزمایشها: از عوامل مهمی که در کشف و بیداری غریزه موثر و دارای نقش فوقالعاده زیادی است، مسأله آزمایشها برای کودک است. حتی در مواردی انحرافاتی برای فرد پدید میآید بخاطر آن که میخواسته در رابطه با خود آن را آزمایش کند و از نیرو و توان خود سر درآورد.
۵ ـ تشخیص و تمیز دادن: باید بدانیم که کودک برای همیشه کودک نمیماند و برای همیشه فرآوردههای ذهنی و فکریشان اخذ شده از دیگران نیست. بلکه در مراحلی از حیات خود در موقعیت تمیز و تشخیص قرار میگیرند، فهم و درک کودک بالا میرود، و شخصاً شروع به ارزیابی و شناخت خود میکند و تدریجاً به سوی ادراک امور روی میآورد. او کمکم به تفاوتها پی میبرد و تفاوت دو جنس پسر و دختر را از طریق لباس، موی سر، پیراهن و بعدها از طریق ادا و اطوار و نوع موضعگیریهایشان میشناسد. این تشخیص در حدود ۵ سالگی میباشد، تشخیص دنیای متفاوت پسران و دختران برای نوجوانان امری بدیهی است و در طول این مدت آن چه را که باید بشناسند، شناختهاند. بدین نظر کنجکاوی و نگاهشان عمیق و پرسشهایشان معنیدار است.
اکرم محسنی ـ دبیر منطقه ۱۴
مدرس آموزش خانواده
کارشناس ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش
منبع: مسائل جنسی کودکان ـ دکتر علی قائمی