تساوی یا تشابه در زن و مرد؟
شک نیست که لازمه ی اشتراک زن و مرد در حیثیت انسانی و برابری آنها در حقوق انسانی است اما تشابه آنها در حقوق چطور؟
اول باید ببینیم آیا لازمه تساوی حقوق لازمه ی تشابه هم است؟ تساوی غیر از تشابه است. ممکن است پدرس ثروت خود را به طور متساوی میان فرزندان خود قسمت کند اما به طور مشابه تقسیم نکند. اسلام با تساوی حقوق زن و مرد مخالف نیست با تشابه مخالف است. در همه جا برای زن و مرد حقوق مشابهی وضع نکرده همچنان که در همه ی موارد برای آنها تکالیف و مجازات های مشابهی نیز وضع نکرده.
قرآن با کمال صراحت در آیات متعددی می فرماید: “زنان را از جنس مردان و از سرشتی از نظیر سرشت مردان آفریدیم”.
قرآن در باره آدم اول می گوید: “همه ی شما را از یک پدر آفریدیم و جفت آن پدر را از جنس خود او قرار دادیم”. (سوره نساء آیه ۱).
در قرن بیستم و در پرتو پیشرفت های حیرت انگیز علوم تفاوت زن و مرد بیشتر روشن شده است. اما این تفاوت ها به هیچ وجه به این که مرد یا زن جنس برتر است و دیگری جنس پست تر مطرح نیست. قانون خلقت از این تفاوت ها منظور دیگری داشته است. تفاوت ها را برای این بوجود آورده است که پیوند خانگی زن و مرد را محکمتر کند و شالوده ی وحدت آنها را بهتر بریزد و به دست خود حقوق و وظایف خانوادگی را میان زن و مرد تقسیم کند. قانون خلقت تفاوت های زن و مرد را به منظوری شبیه اختلاف میان اعضای یک بدن ایجاد کرده است.
اگر قانون خلقت هر یک از چشم و گوش و پا و دست را در وضع مخصوصی قرار داده است نه از آن جهت است که با دو چشم به آنها نگاه می کرده و نظر تبعیض داشته. به هر حال تفاوت های زن و مرد (تناسب) است نه نقص و کمال. قانون خلقت خواسته است با این تفاوت ها تناسب بیشتری میان زن و مرد که قطعا برای زندگی مشترک ساخته شده اند و مجرد زیستن انحراف از قانون خلقت است به وجود آورد.
منبع: نظام حقوق زن در اسلام نوشته استاد شهید مرتضی مطهری