آشنایی با گیاه اسپند و خواص آن

اطلاعات گیاه شناسی اسپند:
سبز روشن، گیاهی شاداب، شاخ و برگ بصورت گیاهان چندساله، با افزایش سن گیاه حالت چوبی شده می‌گیرد، رشد افزایشی و ۱ تا ۲ پا بلند می شود. برگ ها ۲ اینچ طول پیدا می کنند وتقسیم شونده هستند. گلهای آن سفید و پنج کاسبرگ دارند، دارای دو تا چهار کپسول به قطر حدود ۳/۸ اینچ. بومی بیابانهای جنوب آسیا و افریقا است. همچنین بصورت وحشی در برخی از مناطق تگزاسیافت می شود. این گیاه در بسیاری از مناطق جهان رشد می کند: آفریقا، آسیا و شرق میانه، هند، ایران، جنوب امریکا، مکزیک، جنوب ایالات متحده و …

کشت و اشاعه:
اسپند براحتی در خاک خشک و شنی قابل کشت است. در مقابل خشکسالی تحمل بالایی دارد و رشد خود را حفظ می کند. دانه های زنده بسیار نادر یافت می شوند ولی در تماس با خاک و کمی رطوبت قدرت رشد و نمو را پیدا می کند. در گلدان آپارتمان یا محیط رشد باید ترکیبی از نیمی شن و ماسه و نیمی از خاک باشد. ماه آوریل و می بهترین زمان کاشت اسپند می باشد. نگهداری خاصی ندارد و باید در فصل سرد از سرمازدگی گیاه جلوگیری شود.

برداشت:
کپسول های حاوی تخم براحتی قابل برداشت هستند. بهتراست پس از برداشت در زیر نور آفتاب خشک شوند. برداشت ریشه در فصل پاییز صورت می گیرد. ریشه و دانه این گیاه قدرت ضد میکروبی محیط و هوا را دارا می باشد.

گیاه اسپند دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع آلکالوئیدها می‌باشد که این مواد در بخش‌های مختلف آن (دانه، کالوس و نهال) زیاد یافت می‌شود. از جمله آلکالوئیدهای مهم آن می‌توان به آلکالوئید هارمین، هارمالین، هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین اشاره کرد.

“لئوناردو داوینچی و میکل آنژ هر دو ادعا کردند که قدرت ماوراء طبیعت این گیاه در افزایش خلاقیت آنها بسیار تاثیر گذار بوده است.

در گذشته از این گیاه جهت دفع و نابودی بیماری طاعون استفاده می شد. نوشته هایی از بومیان آمریکای جنوبی در خصوص اهمیت و ارزش این گیاه اسپند یافت شده است.

هر کیلو اسپند مرغوب – از نظر میزان مواد ضد میکروبی از نوع آلکالوئیدها در آن – در آمریکا به ارزش تقریبی۱۸۰ هزار تومان معامله می شود.

خواص دارویی و مزایای اسپند:

* هارمالین در دانه اسپند در درمان تب بسیار مفید است. همچنین در مالاریا مزمن سودمند است اما در موارد نه چندان حاد موثر است. دانه ها بصورت جوشانده یا پودر شده استفاده می شوند.

* هارمالین و سایر آلکالوئیدهای موجود در دانه اسپند در درمان آسم بصورا اورژانسی بسیار مفید می باشند.

* دانه های اسپند به عنوان عامل تحریک ترشح شیر مادر و یا افزایش جریان شیر در مادران استفاده می شود.

* عصاره گیاه اسپند در درمان التهاب حنجره و به عنوان دهانشویه مفید می باشد.

* از دانه اسپند جهت دفع شپش سر ستفاده می شود و یک دافع قوی حشرات است.

* در دفع کرم های روده بسیار مفید است.

* تنظیم کننده دوره قاعدگی و در دروه های سخت و دشوار قاعدگی کاربرد درمانی دارد.

* دود کردن دانه و کپسول به همراه ساقه و برگ آن در محیط اثر میکروب کشی دارد. {البته در حد نرمال نه زیاد}.

احتیاط در استفاده از اسپند:
در درمان دارویی باید طبق دستور و در دزهای پایین و محدود از اسپند استفاده شود. استفاده طولانی مدت و در دوز بالا می تواند حالت سمی پیدا کرده و سبب بروز اختلالات عصبی و افسردگی شود.

ترجمه و تخلیص: پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا